Przedstawiamy 10 fragment Języka wzorców.
Konserwatystę cieszy odnajdowanie w tekstach nie-ideologicznych treści o wydźwięku konserwatywnym. Ten podkreśla wartość przekazu kultury między małymi, dojrzałymi i starymi ludźmi.
Autorom Języka wzorców trudno zarzucić przynależność do ciemnogrodu – wszak to uznani w świecie urbaniści; Anglosasi, Żydzi, Japończycy; oceniający wady XX-wiecznych pomysłów „przemeblowań społecznych” z pozycji pogorszenia jakości życia jakie dały.
W cieniu omawianych wzorców urbanistycznych widać tu także święty wzorzec rodziny z rodzicami, dziadkiem i wnuczką, i ciocią w sąsiedztwie. Przed Świętami Bożego Narodzenia – jak znalazł.
Andrzej Dobrowolski
Zróżnicowanie gospodarstw domowych
...zróżnicowanie gospodarstw domowych wpływa w największym stopniu na powstawanie lub zanikanie unikatowego charakteru rozpoznawalnego sąsiedztwa (14), grupy domów (37) i wspólnoty pracy (41) na danym terenie. Oddziałuje ono również na cykl życiowy (26). Można zadać pytanie, jakiego rodzaju zróżnicowanie gospodarstw domowych powinno dominować w dobrze zrównoważonym sąsiedztwie.
* * *
Na żadnym etapie cyklu życiowego człowiek nie jest samowystarczalny.
Ludzie potrzebują wsparcia i potwierdzenia od tych, którzy osiągnęli już wyższy stopień cyklu życiowego. Równocześnie potrzebują wsparcia od tych, którzy znajdują się na tym samym etapie cyklu życiowego, co oni.
Jednakże potrzeby, które powodują segregację ludzi, zaczynają przeważać nad potrzebami mieszania się z innymi. Dzisiejsze wzorce mieszkaniowe powodują zwykle odseparowanie od siebie różnych rodzajów gospodarstw domowych. Na dużych obszarach występują trzypokojowe mieszkania, na innych - kawalerki, a na jeszcze innych - cztero- i pięciopokojowe domy. Oznacza to, że mamy odpowiednio obszary wyłącznie osób samotnych, bezdzietnych par, małych rodzin z dziećmi.
Skutki przestrzennej segregacji gospodarstw domowych są znaczące. We wzorcu cykl życiowy (26) zasugerowaliśmy, że normalny rozwój człowieka w kolejnych fazach życia wymaga, aby na każdym etapie dochodziło do kontaktu z ludźmi w każdym wieku i z instytucjami odpowiadającymi wszystkim stadiom życia. Jeżeli zróżnicowanie gospodarstw domowych w sąsiedztwie jest zredukowane do jednego czy dwóch stadiów życia, kontakty z pełnym cyklem życiowym zostają udaremnione. Możliwości kontaktów z ludźmi w różnym wieku stają się realne dopiero wtedy, gdy równowaga cykli życiowych dobrze odpowiada rodzajom mieszkań dostępnych w danym sąsiedztwie. Dopiero wtedy każda osoba może w życiu swojego sąsiedztwa znaleźć kontakt z ludźmi na każdym etapie cyklu życiowego, choćby tylko mijając ich na ulicy. Nastolatki widzą młode pary, ludzie starsi obserwują najmłodsze dzieciaki, osoby samotne cieszą się z sąsiedztwa większych rodzin, młodzież szuka wzorów do naśladowania wśród osób w średnim wieku i tak dalej. To wszystko tworzy środowisko, dzięki któremu ludzie są świadomi swojej drogi przez życie.
Tę potrzebę przemieszania gospodarstw domowych musimy przeciwstawić potrzebie przebywania w otoczeniu ludzi w podobnym wieku i reprezentujących podobny styl życia. Jeżeli uwzględnimy obie potrzeby, to jaka będzie odpowiednia proporcja zróżnicowania gospodarstw domowych? Można ją obliczyć bezpośrednio na podstawie danych statystycznych dotyczących danego regionu. Najpierw ustal - dla regionu jako całości - procent każdego rodzaju gospodarstw domowych, następnie wykorzystaj otrzymane wartości procentowe, by zaplanować stopniowy wzrost zróżnicowania gospodarstw domowych w sąsiedztwie. Na przykład, jeśli 40% gospodarstw domowych w regionie metropolitalnym to pełne rodziny, 25% - bezdzietne pary, 20% -osoby samotne, a 10% - grupowe gospodarstwa domowe, wtedy możemy się spodziewać się, że domy w każdym sąsiedztwie tego regionu będą miały w przybliżeniu taką samą strukturę procentową różnych mieszkań.
Rodzi się następujące pytanie: do jak dużej grupy należy zastosować to przemieszanie? Moglibyśmy próbować tworzyć mieszankę w każdym budynku (to oczywiście absurd), każdym zespole kilkunastu domów, każdym sąsiedztwie lub jedynie w każdym mieście (to ostatnie nie miałoby już praktycznie żadnego znaczenia). Uważamy, że zróżnicowanie gospodarstw domowych ma sens jedynie w na tyle małej grupie, by rodziły się wewnątrz niej stosunki polityczne i międzyludzkie - może to być grupa kilkunastu rodzin czy też sąsiedztwo zamieszkane przez 500 osób.
Dlatego [urbanisto]:
Pobudzaj rozwój różnicowania typów gospodarstw domowych w każdym sąsiedztwie i grupie domów, tak aby obok siebie były gospodarstwa jednoosobowe, składające się z samotnych par, rodziny z dziećmi oraz gospodarstwa grupowe.
Zadbaj szczególnie o warunki bytowania osób starszych w każdym sąsiedztwie starsi ludzie wszędzie (40) i o to, żeby nawet z ich domieszką małe dzieci miały wystarczającą liczbę rówieśników do zabawy - połączona zabawa (68). Aby wzmocnić zróżnicowanie, rozbuduj specyfikę różnego rodzaju gospodarstw domowych, stosownie do właściwych, bardziej szczegółowych wzorców - rodzina (75), dom dla malej rodziny (76), dom dla dwojga (77), dom dla jednej osoby (78)...
Red. Christopher Alexander
.